Zomervakantie 2000:
Moldavie, ooit van gehoord? Het is niet echt een vakantieland, maar dat was
ook niet de reden om daar naartoe te gaan.
Moldavie ligt tussen Roemenie en de Oekraine. Het behoort tot een van de
armste landen van Europa en is zo niet het armste land van Europa. Dit is
aan heel veel dingen duidelijk te merken. Dit zorgde voor wat praktische
problemen als geen elektriciteit of water.
In een psycho neurologisch instituut moesten 3 oude vervallen ruimtes
omgebouwd worden naar ruimtes voor ontspanning en therapie.
Op gammele steigers begonnen we bij aan het dak. Door het veelal primitieve
gereedschap was dit een erg zware klus.
Daarom kregen we ook goed vet te eten. Het eten was erg eentonig en niet
altijd even lekker. Af en toe werden we verrast door plotseling een fleurig
bord met lekkers erop.
Van de overheid werd de "ambulance" van het instituut van
brandstof voorzien. Dat is handig, kunnen we daar mooi bouwmaterialen en
eten mee gaan halen, dachten ze. (Een ambulance daar is dan ook niet meer
dan een oud busje waar eventueel, als het bouwmateriaal niet in de weg ligt
nog een brancard in kan.)
In het eerste weekend gingen we een kijkje in de natuur en enkele bekende
dorpjes nemen. Af en toe kom je op plaatsen waar mensen nog nooit een
buitenlander hadden gezien. Roman, onze tolk, kon gelukkig vertellen dat we
alleen met goede bedoelingen kwamen.
In het instituut waar wij verbleven hadden we wel een kraan waar een paar
uur per dag water uit kwam, maar iets buiten de stad wordt al het water uit
waterputten gehaald. Roman, een Moldaaf was dan ook de enigste onder ons die
het water van daar zo kon drinken.
Voor enkele hele zware en grootte vrachten, zoals cement en hout, hadden we
de beschikking over een oude Russische legertruck. Scheuren over de
onverharde wegen en glibberige berg-hellinkjes is een hele ervaring, zeker
als hij begint te schuiven....
Op de grootte, maar slecht onderhouden wegen tussen de steden zijn heel
weinig auto's te vinden. De meeste mensen verplaatsen zich te voet of met
paard en wagen. Een auto is daar echt een luxe.
Dat niet alles even plezierig was bewijzen deze twee foto's. Gelukkig
hoefden wij niet in deze bedden en op deze kamer te slapen. Hier
slapen enkele mensen die "gevaarlijk voor zichzelf of de omgeving"
zijn. Althans, die stempel hebben ze ooit gekregen.
Overdag moeten ze naar een plaats omgeven door een hek en een stel bewakers
erbij. Enkele hebben niet meer om dan alleen een deken.
Dat ze ons te vriend wilden houden bleek uit bijna alles, maar ook dat ze
een duidelijk onderscheid maken tussen mannen en vrouwen bleek ook uit bijna
alles. Om de paar dagen gingen we naar de markt om ons eigen eten te kopen.
Heel leuk om eens mee te maken, want niets gaat er zoals in Nederland.
Ook namen ze ons overal mee naartoe waar wij heen wilden. Dit is Jablona, de
plaats waar Josine in 1997 het IBO-virus heeft opgelopen en daarna mij heeft
besmet. Niet echt schadelijk, maar het komt wel ieder jaar terug.
In grootte badkuipen werd het cement gemaakt wat vervolgens door
verpleegsters tegen de muren gesmeerd werd. Het blijken buiten verpleegsters
nog erg goede stukadoors te zijn.
Toen de muren grotendeels afgewerkt waren kon een start gemaakt worden met de gang. De tegelvloer was het vorig jaar al door de IBO gelegd en dit
jaar werden hier houten panelen ter afwerking tegen de muur gemaakt.
Tijdens het werk kregen we hulp, maar vooral ook gezelschap van enkele patiënten,
weeskinderen uit het instituut en kinderen uit de buurt. Het klinkt
misschien heel gek, maar door hun geestelijke handicap was het met de patiënten
heel leuk communiceren zonder de taal te kennen.
Een enkele avond zijn we bij patiënten op de kamer geweest, of bijvoorbeeld
hier, in een klein hutje in het bos. We werden uitgenodigd voor een lekker
hapje. (Met macaroni meegebracht uit Nederland, maar dat mag de pret niet
drukken.)
De laatste avond, voor vertrek naar Kishinau hebben we met z'n allen een BBQ
gehouden op een grasveld in het bos. Na afloop hebben we liggen genieten van
de rust, sterren en het kampvuur.
Door de vele leuke dingen, maar ook ellendige dingen die we gezien en beleefd hebben is dit een onvergetelijke periode geweest. Het zet je wel aan
het denken als je ziet dat het ook anders kan.